Kahverengi Kokarcaya Karşı Etkin Mücadele Şart

Karadeniz Bölgesi’nde fındık hasadı, iklim koşullarına bağlı olarak yıllara göre değişiklik göstermekte olup, genel olarak ağustos ayının ilk yarısında başlamaktadır. Fındık üretiminin yoğun olarak yapıldığı illerde olduğu gibi Samsun’da da her yıl “Fındık Hasat ve İhraç Tarihlerini Belirleme Komisyonu” tarafından yapılan incelemeler doğrultusunda hasat ve ihraç tarihleri belirlenmektedir.

Komisyon tarafından alınan karar doğrultusunda, 2025 yılı Samsun ili fındık hasat ve ihraç tarihleri aşağıdaki şekilde ilan edilmiştir:

Sahil Kuşak: 16 Ağustos – 23 Ağustos 2025

Orta Kuşak: 09 Ağustos – 16 Ağustos 2025

Yüksek Kuşak: 23 Ağustos – 30 Ağustos 2025

Fındığın en iyi hasat edilme şekli dalların silkelenmesi ile yerden ve bekletilmeden toplanmasıdır. Böylece fındıklar tam hasat zamanında toplanır, randıman ve kalite iyi, ayrıca dal ve dalcıklar ile gelecek yılın tomurcukları da zarar görmemiş olur. Yerden toplamaya uygun olmayan bahçelerde daldan elle toplanacaksa; dalların birbirine sürtünmemesi, çotanakların dallara birleştiği yerden tek tek toplanması, gelecek yılın mahsulünü oluşturacak dal, dalcık ve tomurcukların zarar görmemesi için sıyırma şeklinde toplama yapılmaması, hasadı yapılan dalın dikkatlice yerine bırakılması gerekir. İlimizde son yıllarda Bakanlığımızca da desteklenen file ile hasat yöntemi yaygınlaşmaktadır. File yöntemi ile hasatta, işçilik maliyetleri düşmekte yerden toplamaya göre ürünün toprakla teması sınırlı olacağından kalite yönünden de avantaj sağlamaktadır.

Hasatta fındığın kızışmasına neden olan naylon çuval kullanılmamalı, Jüt veya fileli çuvallar kullanılmalıdır. Çuvallara toplanan fındıklar harman yerine taşınırlar. Harman yerlerinin hafif bir meyil verilerek betondan yapılması uygundur. Harman yerine getirilen fındıklar yığın halinde bırakılmamalı, 10-15 cm kalınlığında bir tabaka halinde serilerek güneşli havalarda kurumaları sağlanmalıdır. Harmanlamada fındığın iyice kurumasına özen gösterilmeli, nem oranı kabuklu fındıkta %12’yi iç fındıkta %6’yı geçmemelidir. Kurumuş fındıkları çuvallama sabah erken veya akşam geç saatlerde yapılmalı, fındıklar sıcak halde iken çuvallama yapılmamalıdır. Kuruyan fındıklar jüt veya fileli çuvallarda zemini tahta olan depoda yüksek yığınlar oluşturmadan bırakılmalıdır. Depo olarak kullanılacak yerin serin, kuru ve havalanabilir nitelikte olması durumunda ürün 1 yıl kadar özelliği bozulmadan muhafaza edilebilir. Hasat olgunluğundan önce toplanmış iyi kurutulmamış ve fazla nemli fındıkların muhafazası oldukça güç olup, kızışma, acılaşma ve küflenme meydana gelir. Ayrıca insan ve hayvan sağlığı için zararlı olan aflatoksini oluşturan etmenlerin de fındıkta erken toplama, olumsuz koşullarda harmanlama ve uygun olmayan depolama şartlarından kaynaklanabileceği göz ardı edilmemelidir.

Öte yandan, Samsun’daki fındık bahçelerinde zarara yol açan Kahverengi Kokarca (Halyomorpha halys) ile mücadele süreci hasat dönemine kadar devam edecektir. Bu kapsamda üreticilerin, ürünü koruma amacıyla yapılacak kimyasal mücadelede mutlaka ruhsatlı bitki koruma ürünleri (BKÜ) kullanmaları ve ilaçlama ile hasat arasında gerekli bekleme süresine dikkat etmeleri büyük önem taşımaktadır.

Ayrıca ilaçlamaların, teknik talimatlara uygun olarak, kaplama şeklinde ve atomizör, taral vb. basınçlı ekipmanlarla yapılması durumunda mücadelede başarı oranı artacaktır.

Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü Kemal Yılmaz, üreticilerin belirlenen hasat tarihlerine uymalarının büyük önem taşıdığını vurgulayarak şu ifadelere yer verdi:

“Üreticilerimizin, hasat döneminde zirai mücadele, hasat, harman ve depolama işlemlerini tekniğine uygun şekilde yürütmeleri halinde; kaliteli, yüksek randımanlı ve aflatoksinsiz ürün elde etmeleri mümkün olacaktır.

Kahverengi kokarca zararı hasada kadar devam edeceğinden, ürünü korumaya yönelik yapılacak kimyasal mücadelede ruhsatlı BKÜ’ler kullanılmalı ve uygulama ile hasat arasındaki bekleme süresine mutlaka dikkat edilmelidir. Bahçelerde ilaç uygulamalarının tekniğine uygun şekilde, kaplama olarak ve atomizör, taral vb. basınçlı ekipmanlarla yapılması mücadelede başarı oranını artıracaktır. İl/İlçe Müdürlüğü teknik personellerimiz sahada olup üreticilerimizin daha ayrıntılı bilgi için İl/İlçe Müdürlüklerimize müracaat etmeleri önem arz etmektedir.”